धादिङ,०७ साउन।
साइबर क्राइमका घटनाहरु बढ्दै गैरहेका समाचारहरु आइरहेका छन् । प्रहरीको साइबर ब्यूरो लगायतका साइबर अपाधसंग सम्बन्धित निकायहरुबाट पनि पछिल्लो साइवर अपराधजन्य गतिविधिको नियन्त्रण तथा कारबाहीको लागि काम भैरहेका छन् ।
यसले साइबर अपराध नियन्त्रण गर्न सहयोग गर्ने अनुमान गरिएको छ । तर पनि अनुमान गरिएको जसरी साइवर अवपराधमा संलग्न हुनेहरुको पहिचान गर्न नसक्दा वा समयमै प्रहरीकोमा पुग्न नसक्दा यस्ता गतिविधिजन्य कार्यहरुको नियन्त्रण प्रभावकारी हुन सकिरहेको छैन ।
समाजमा सामाजिक संजाल प्रयोगकर्ताहरुको निकै धेरै वृद्धि भएको छ । सामाजिक संजाल प्रयोगकर्ताको असावधानिका कारणले पनि साइबर क्राइमजन्य अपराध गर्नेहरुलाई सजिलो भैरहेको छ । साइबर क्राइमबाट बच्नको लागि स्वयम् सामाजिक संजाल प्रयोगकर्ताले पनि सामाजिक संजाल प्रयोगमा केही सावधानी अपनाउनु जरुरी छ ।
सामाजिक संजाल प्र्रयोगकर्ताहरुले आफुले प्रयोग गरिरहेको पासवर्ड गोप्य कोही कसैले अनुमान गर्न नसकिने खालको राख्नुपर्ने पहिलो शर्त हो तर, प्रयोगकर्ताले नै सजिलो अपरिचितले समेत पत्ता लगाउन सकिने खालको पासवर्डको प्रयोग गर्ने गर्नाले पनि अपाराध गर्नेलाई केही सजिलो हुन सक्छ ।
त्यसैगरी इमेल र फेसवुक जस्ता सोसियल नेटवर्कको प्रयोग गरिसकेपछि लगअफ नगर्नेको संख्या उच्च छ, त्यस्ता ठाउँहरुमा अवसर पाउँदा पनि साइबर अपराध गर्नेहरुलाई सजिलो हुनेछ, अर्को कुरा त हामीले प्रयोग गर्ने सामाजिक संजाल प्रयोग गरिसकेपनि पासवर्ड रिमेम्बर गरेर राख्ने चलन कयौंँमा छ यसका कारण पनि कतिपय सामाजिक संजाल प्रयोगकर्ताहरु साइबर अपराधबाट पीडित भैरहेका छन् ।
सोसियल नेटवर्किङ साइटहरुमा प्रयोगकर्ताले नै नचिनेका साथीलाई याड गर्ने, कुराकानी गर्ने जस्तो नियमित दोहोरो सम्बादपछि पनि उनीहरुले प्रयोगकर्ताको कतिपय गोप्य कुरा पत्ता लगाउने हुन्छ पछि उसलाई समस्यामा पार्ने जस्ता गतिविधिहरु समेत हुने गरेको पाइन्छ यस खालका समस्याबाट पछिल्लो समय खासगरी युवा युवतीहरु पीडित भैरहेका छन् ।
समाजमा मुख देखाउनै गाह्रो हुने गरी अपराधिले कपट गर्ने, नराम्रा शब्दावलीहरुको प्रयोग गर्ने, नराम्रा फोटा तथा भिडियोहरुको प्रयोग गर्ने गर्दा कतिपयलाई निकै धेरै समस्यामा पारेको पाउन सकिन्छ । यसको अर्को मुख्य कारण भनेको आफु समस्यामा पर्दा छिटो भन्दा छिटो प्रहरीकोमा नपुग्नुका कारण पनि हो ।
हामी सामाजिक संजाल प्रयोगकर्ताहरुको इमेल, फेसवुक आइडि वा अन्य किसिमका सामाजिक नेर्टवर्किङ साइट ह्याक भएको आफूले जानकारी पाउने वित्तिकै प्रहरीको साइबर व्यूरोमा जाने हो भने उसलाई चाँडो भन्दा चाँडो नियन्त्रण गर्न प्रहरीलाई समेत सफलता मिल्नेछ जसका कारण समाजमा आगामी दिनहरुमा घट्ने सामान्य वा जटिल खालका सबै अपराधका घटनाहरु निरुत्साहित हुँदै जानेछन् यसर्थ जो जसले आफू पीडित भएको महसुस् गर्ने वित्तिकै प्रहरीकोमा जान र आफ्नो केस अगाडि बढाउन डरानु हुँदैन भन्ने कुरा बुझ्नु जरुरी छ ।
पछिल्लो समय प्रहरी कार्यालयहरुबाट पनि साइवर अपराध सम्वन्धि सचेतनामुलक कार्यक्रम संचालन गर्ने कामहरु संचालन भैरहेको छ यसले पनि यसबारे केही प्रचार प्रसार भैरहेको छ, यस्ता कार्यक्रमहरुका कारण साइबर अपराध गर्नेहरु एक त निरुत्साहित हँुदै जानेछन् भने पीडितहरु पनि छिटो भन्दा छिटो प्रहरीकोमा पुग्ने हुँदा दोषि पत्ता लगाई कानूनी दायरामा ल्याउन सहजता मिल्नेछ ।
प्रहरी मात्रैले नभएर समाजमा सकारात्मक परिवर्तनको सोंच राख्ने आम युवाहरुले यो अभियानलाई साथ दिने हो भने यस्ता खालका अपराधको निरुपण गर्न सजिलो हुनेछ । साइबर अपराध नियन्त्रणको लागि सबैले हालोमालो गरौं, यसले हाम्रा आगामी दिन उज्जवल हुँदै जानेछ ।
